رشد و پیشرفت کشورها به توسعه آموزش و پرورش آن بستگی دارد، بنابراین اگر بدنبال توسعه کشور هستیم، باید به آموزش و پرورش توجه شود و اجرای برنامه‌ های پژوهشی بویژه در مدرسه ها را در اولویت برنامه های آموزشی قرار دهیم، این کار دستاوردهای بسیاری دارد که از جمله می توان به تحریک حس کنجکاوی و پرسش گری دانش آموزان اشاره کرد.
برای فعالیت های پژوهشی باید پژوهش گر به دنبال دست یابی اطلاعاتی باشد که در موقعیت های علمی از آن استفاده کند و نتیجه یک کار پژوهشی باید قابل لمس، سنجش و ارزیابی باشد و بازتاب مثبتی در جامعه داشته باشد چرا که اگر پژوهش به نوآوری ختم نشود نمی توان آن را کار پژوهشی نامید.
انجام کارهای پژوهشی باید مهارت پرسش گری را در کودکان و نوجوانان افزایش دهد و از طرفی برای علاقه مند کردن کودکان به انجام کارهای پژوهشی باید آن ها را به سمت کارهای جمعی و گروهی تشویق کرد.
از آن جایی که کار پژوهشی با رشد فکری، ذهنی و تربیتی کودکان و نوجوانان گره خورده بنابراین باید کار پژوهشی مربیان پرورشی در حوزه کودک و نوجوان نیز با حساسیت ویژه ای دنبال شود.
مربیانی که با کودکان و نوجوانان سر و کار دارند باید مهارت‌ های لازم را داشته باشند که شاگردان ‌شان پژوهش را در بطن زندگی خود لمس کنند.
با توجه به اینکه پژوهش و کارهای تحقیقی به عنوان مقوله ای علمی و خلاقانه با هدف کشف واقعیت های نو برای دستیابی به پیشرفت و توسعه شناخته شده اما این فعالیت های پژوهشی در حوزه کودک و نوجوان بسیار اندک است.
چند سالی است که کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان در کشور و استان ها از جمله هرمزگان با برگزاری کارگاه های مختلف و کارهای گروهی و در اختیار قرار دادن کتاب های مفید برای مربیان در راه رفع این نقیصه گام هایی برداشته اند.
پژوهش اکنون یکی از مهم ترین و اصلی ترین برنامه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان هرمزگان به شمار می رود که در این راستا امسال هفت طرح اقدام‌ پژوهی و پنج عنوان پژوهشی کودک از سوی این کانون به جشنواره های پژوهشی ارایه شده که خود گامی مهم در راستای تقویت روحیه پرسش ‌گری و تفکر انتقادی به عنوان اهداف اصلی این پژوهش‌ ها است.

**پژوهش محوری مهم ترین برنامه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان است
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان با اشاره به اینکه پژوهش با رشد فکری، ذهنی و تربیتی کودکان گره خورده است، گفت: تقویت روحیه پرسش ‌گری، تفکر انتقادی و پژوهش محوری به عنوان اصلی‌ ترین هدف کانون‌ های پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در حوزه پژوهش کودک به شمار می ‌رود این موضوع در قالب طرح اقدام‌ پژوهی دنبال می‌شود.
ناهید سلیمانی احمدی با اشاره به اهمیت آموزش و پژوهش در حوزه کودک و نوجوان اظهار کرد: آموزش و پژوهش در حوزه کودک و نوجوان و تقویت روحیه پرسش گری و پژوهش محوری در حوزه پژوهش کودک از برنامه های مهم و اصلی کانون پرورش کودکان و نوجوانان هرمزگان است.
وی بیان کرد: کارهای پژوهشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان باید توسعه یافته و بنیادی باشد و پژوهش ‌های مرتبط با بخش ‌های مختلف کانون ارزشیابی شود.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان یاد آور شد: طرح اقدام پژوهشی مربیان پرورشی کودک و نوجوان در کشور از سال ۹۰ شروع شده و بعد از سه سال این طرح به صورت مستقل در سایر استان ها کلید خورد و در استان هرمزگان نیز از سال گذشته هفت اقدام پژوهشی انجام شد و برای سال جاری نیز تعدادی از موضوع های پژوهشی تایید شده که در مرحله موضوع نویسی هستند.
سلیمانی یاد آور شد: در سال جاری نیز هفت اقدام‌ پژوهی و پنج پژوهش کودک در عنوان های مختلف فیلم، مستند، کتاب و مقاله در جشنواره هفته پژوهش شرکت کردند که نتیجه آن در پایان آذر اعلام می شود.
وی گفت: مربیان مرکز شماره یک و سه بندرعباس از سال پیش به صورت جدی اقدام به کار پژوهشی کرده اند و مورد توجه کانون در تهران قرار گرفته ‌اند و در این مدت از آنان به عنوان برگزیدگان استانی تجلیل شده‌ است.
این مسئول با اشاره به اینکه کانون پرورش فکری کودک و نوجوان هرمزگان امسال در جشنواره پژوهش کانون پرورش فکری خوش درخشید، بیان کرد: در این جشنواره طرح پژوهشی قشم با عنوان «چگونه می توان از لاک پشت های پوزه عقابی حمایت کرد؟» به راهنمایی فرحناز شهنوازی و با همکاری الکا چوبینه، مهسا ابراهیم پور، سنیه سرفراز و آتنا کهندل پور به عنوان برگزیده انتخاب شد.
سلیمانی گفت: همچنین در این جشنواره از پژوهش های برتر شامل «چگونه ماهیگیران به وسیله ی مشتا ماهی صید می کنند؟» به راهنمایی طاهره مسافری توسط آناهید دهقانی‌ پور از مرکز شماره ۳ بندرعباس و پژوهش مرکز فرهنگی هنری کانون فین با عنوان «بازی های مورد علاقه دانش آموزان پسر دبستان فین» به راهنمایی زهرا خرمی فرد و با همکاری همایون جعفرپور، مهدی محمودی و محمدجواد استاد زاده قدردانی شد.

** پژوهش راهکاری برای تقویت تخیل و قدرت خلاقیت در کودکان
کارشناس آموزش و پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان با اشاره به اینکه پژوهش برای گروه سنی کودک و نوجوان باید از موضوع های ساده به موضوع های عینی و ذهنی سوق یابد، گفت: پژوهش راهکاری مناسب برای تقویت تخیل و قدرت خلاقیت در کودکان و نوجوانان است.
طاهره مسافری افزود: افزایش بینش، آگاهی و اشتیاق به انجام فعالیت های پژوهشی در حوزه کودک و نوجوان، افزایش اعتماد به نفس و تقویت تخیل در آنان و همچنین تقویت روحیه پرسش گری و تفکر انتقادی در بین اعضای کانون از دیگر ویژگی‌ های طرح های پژوهشی کودکان و نوجوانان است که کانون به آن توجه دارد.
وی یاد آورشد: با طرح اقدام‌ پژوهی و با رویکرد روش‌ های جذاب و غیر مستقیم به دنبال نوآوری پژوهش‌ های کودکان هستیم.

** نگاه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان به کار پژوهشی مربیان رقابتی نیست
مسئول آموزش و پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان یاد آورشد: نگاه کانون به کار پژوهشی مربیان رقابتی نیست بلکه به دنبال ایجاد انگیزه بیشتر در مربیان علاقه مند هستیم به‌ همین منظور کارگروه‌ هایی با عنوان اقدام ‌پژوهی و به هدف آشنایی هر چه بهتر و بیشتر آنان با اهمیت و روند کار پژوهش در کانون برگزار می‌ شود.
مسافری یاد آور شد: اگر مربیان ما پژوهش‌ گران خوبی باشند می‌ توانند امر پژوهش را در ذهن زیبای کودکان جای دهند.
وی با اشاره به وجود مرکز علوم کانون در بخش‌ های زیست بوم جانوری و دریایی و آسمان ‌نما اضافه ‌کرد: به‌ منظور اهمیت و ضرورت مطالعه مربیان و اعضای کانون در مراکز شهرستانی نیاز به نشریه های تخصصی نجوم و زیست محیطی بیش از پیش احساس می‌شود.
این مسئول حوزه پژوهش در هرمزگان با اشاره به اینکه تاکید فعالیت های اعضای کانون بیشتر از راه حس پنج گانه است، اظهار کرد: سعی داریم موضوع های پژوهشی که برای گروه های سنی حوزه کودک و نوجوان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان انتخاب می شود، قابل لمس باشد و قرار نیست اعضای کانون و نوجوان مثل دانشجویان کار تحقیقی سخت داشته باشد.
مسافری گفت: به عنوان مثال اعضای کانون شهرستان بستک، عروسکی را با کمک مادران و مادر بزرگ های خود ساخته اند که یک نوع کار تحقیقی قابل لمس برای اعضای کودک در کانون بوده که از این راه با پیشینه و روش ساخت آشنا شدند. کارشناس آموزش و پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هرمزگان با بیان اینکه تحقیق و پژوهش در کانون یک فعالیت جدید محسوب می‌شود، ادامه داد: برای نوجوانان چون سن آن‌ها انتزاعی است می ‌توانند بر روی تحقیق های آکادمیک کار کنند و از روش ‌های ملموس و کودکانه استفاده نمی‌ شود.
مسافری، هدف از طرح توسعه تحقیق و پژوهش (اقدام ‌پژوهی) در کانون را تغییر نگرش مربیان به شیوه‌ های علاقه‌ مندی کودکان و نوجوانان به بحث تحقیق و پژوهش برمبنای شیوه ‌نامه جدید برشمرد و گفت: در این شیوه ‌نامه ۹ گام تعریف شده و اعضا از گام مساله ‌نویسی تا گزارش ‌نویسی مرحله به مرحله پیش می روند.
وی افزود: در این روش هر چند هنوز به نتیجه ایده آل دست نیافته ایم اما توانستیم تحقیق های خوبی را از سال گذشته جمع ‌آوری و در سال جدید با هفت اقدام‌ پژوهی و پنج پژوهش کودک در جشنواره هفته پژوهش شرکت کنیم.

** مستند زادگاه خزنده باستانی لاک پشت پوزه عقابی از تولید موفق پژوهشی در قشم
‌مسئول کانون پرورش فکری کودکان شهرستان قشم نیز در خصوص فعالیت‌ های پژوهشی این کانون گفت: با توجه به اینکه جزیره قشم زادگاه لاک پشت های پوزه عقابی است امسال با کمک اعضا و انجمن محلی کانون مستندی با موضوع زادگاه خزنده باستانی لاک پشت پوژه عقابی از زمان تخم گذاری تا تولد و رهاسازی نوزاد لاک پشت در آب انجام شد که در جشنواره سپیدار کشوری به عنوان برگزیده انتخاب شد.
فرحناز شهنوازی افزود: «چگونه از لاک پشت های پوزه عقابی حمایت کنیم؟» از دیگر فعالیت های پژوهشی اعضای کارگروهی کانون قشم است که توسط پنج نفر از علاقه ‌مندان به این کار انجام شد.
وی هدف از این پژوهش را آشنایی با نوع و شیوه‌ های حفاظت از محیط زیست و کمک به بقای لاک پشت ‌ها و جانوران دریایی ذکر کرد.
این مربی پرورشی فعال حوزه کودک و نوجوان در قشم گفت: غذای لاک پشت ‌ها به جای عروس دریایی و اسفنج‌ ها، زباله است که باعث مرگ آنها می‌ شود.
شهنوازی ادامه داد: با همکاری رفتگران شهرداری اقدام به جمع آوری درهای بطری شد و اعضای پژوهشگر ضمن آشنایی با انجمن ‌های محیط‌ زیست و طبیعت محلی این درهای بطری‌ را به مدرسه های استثنایی قشم تحویل داده و با این کار برای افراد معلول ویلچر خریداری می شود.
وی عنوان کرد: اردوهای علمی به مدرسه طبیعت، همکاری با مدرسه طبیعت، انعقاد قرارداد کودکان کانون با محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم در روز جهانی لاک پشت‌ها و جشن اقیانوس‌ ها، استفاده بهینه از بطری ها برای ساخت قایق‌ و همکاری با سازمان میراث فرهنگی و گردشکری و مردم محلی روستاها از جمله لافت را از فعالیت‌ های پژوهشی و علمی کانون قشم عنوان کرد که در سال جاری انجام شده است.
اجرای برنامه های پژوهشی باید بتواند روحیه کنجکاوی و پرسشگری را در کودکان و نوجوانان تقویت کند و نهادهایی چون آموزش و پرورش و کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید با تحقیق در موضوع های مختلف علمی، معرفی کتاب ها و آثار پژوهشی این انگیزه را در کودکان و نوجوانان ایجاد کنند.
پژوهش و تقویت روحیه پرسشگری در کودکان به عنوان حق کودکان اکنون به عنوان مهمترین فعالیت کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوان هرمزگان مطرح است.
این کانون اکنون دارای ۱۵ کانون ثابت و ۲ کتابخانه پستی و ۱۲ هزار عضو است که توانسته با ارایه خدمات آموزشی و پژوهشی و برگزاری کارگاه های فرهنگی، هنری و ادبی در طول سال شرایط بهتری را برای کودکان رقم بزند.
۲۵ تا ۳۰ آذر ماه به عنوان هفته پژوهش نامگذاری شده است.
۷۱۹۵/۶۰۴۸
گزارش: رقیه غلامی زاده **

انتشار دهنده: خلیل تنیده

انتهای پیام /*