پرفورمنس آرت «هنر اجرا» روایت پرواز (۲۹۰ + ۶۵۵) به مناسبت سالروز شهادت مسافران مظلوم و غیر نظامی حمله ددمنشانه ناوگان آمریکای جنایتکار در ۱۲ تیر۱۳۶۷ به هواپیمای مسافربری جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس در تالار آیینه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان منطقه آزاد قشم به نمایش عمومی درآمد.
به گزارش پایگاه خبری خبرقشم به نقل از ایرنا، مرجان چشم براه در مورد چگونگی شکل گیری این هنر اجرا گفت: ذهنیت اولیه اجرای این کار یادآوری حمله موشکی ناو جنگی آمریکایی وینسنس به هواپیمای مسافربری ایرباس ایران (پرواز شماره ۶۵۵) در آب های خلیج فارس به نسل امروز جامعه و ادای دین به شهدای مظلوم این جنایت جنگی است.
وی ادامه داد: در روایت این پرفورمنس آرت «هنر اجرا» که برای نخستین بار در جزیره قشم در کنار آب های فیروزه ای خلیج فارس به نمایش عمومی در آمد، این بود که در ابتدا می خواستیم کار را به صورت اُپرای واقعی روی صحنه ببریم اما به دلیل نبود آهنگساز و امکانات مناسب برای نمایش این اثر به ناچار سبک کار را تغییر دادیم.
وی ادامه داد: در اجرای این هنر اجرا، رها حسینی، مارال دژاکام، امین دریانورد، فاطمه تلنگ، شایان مظلوم، علی حاجی میری، آتنا کرم جانی و ملیکا اسدالهی به ایفای نقش در قالب صدا و چهره های ۲۹۰ مسافر شهید این پرواز پرداختند.
طراح و کارگردان پرفورمنس روایت یک پرواز (۲۹۰ + ۶۵۵) توضیح داد: در اجرای این کار هنری گروه بازیگران روایت این پرواز درون مکعبی قرار گرفتند که دور تا دور آن با پوشش نایلونی شفافی پوشیده شده بود و روی دیواره های براق آن اسامی تمام مسافران و پرسنل هواپیمای ایرباس ایران (پرواز شماره ۶۵۵) ثبت بود.
چشم براه اضافه کرد: این معکب تداعی کننده فضای داخلی هواپیمای ایرباس جمهوری اسلامی ایران بود که با آغاز پرواز و اعلام خیرمقدم توسط مهماندار این پرواز تا هفت دقیقه پس ورود و حضور آن در آسمان که به دستور فرمانده ناو جنگی وینسنس آمریکا با شلیک ۲ فروند موشک بر فراز آب های نیلگون خلیج فارس و در نزدیکی جزیره هنگام مورد اصابت قرار گرفت و سقوط کرد، اسامی تک تک مسافران این پرواز با لهجه ها، گویش ها و زبان های مسافران ایرانی و خارجی آن برای زنده نگاه داشتن یاد شهدای این پرواز با صدای بلند قرائت شد.
وی گفت: قرائت این اسامی تا زمان برخورد این ۲ موشک به این هواپیما ادامه داشت که با صدای اصابت موشک ها به بدنه هواپیما گروه اجرا در قالب مسافران این پرواز از درون مکعب به خارج پرتاب می شوند و کار با روایت مستند خاطرات خانواده های این شهدا به پایان می رسد.
طراح و کارگردان پرفورمنس روایت یک پرواز از استقبال بی نظیر مردم و مسوولین سازمان منطقه آزاد و جامعه محلی جزیره قشم از این هنر اجرا قدردانی کرد.
پرفورمنس آرت «هنر اجرا» هنری است مرتبط با دیگر رشته‌های هنری که برای بینندگان اجرا می شود، می‌تواند از پیش نوشته شده یا فی البداهه، تصادفی یا کاملا هماهنگ شده باشد؛ ذاتی و خود جوش و یا دقیق از پیش طراحی شده، همراه با شرکت بینندگان و یا بدون حضور آنها باشد. همچنین اجرا می‌تواند به صورت زنده و یا از طریق رسانه به نمایش درآید.
روز دوازدهم تیرماه ۱۳۶۷ هواپیمای مسافربری ایرباس ایران به شماره ۶۵۵ که از بندرعباس عازم دبی بود در ساعت ۱۰ و ۲۲ دقیقه (هفت دقیقه پس از پرواز) به دستور فرمانده ناو جنگی وینسنس آمریکا با شلیک ۲ فروند موشک برفراز آب‌های نیلگون خلیج فارس و در نزدیکی جزیره هنگام مورد اصابت قرار گرفت و سقوط کرد.
هواپیمای ایرباس خطوط هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در حالی مورد حمله نظامیان آمریکایی مستقر در خلیج فارس قرار گرفت که طبق قوانین بین المللی در کریدور هوایی در حال پرواز بود.
ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایران از سوی جنایتکاران آمریکایی با استفاده از یک فروند ناو جنگی در حقیقت یکی دیگر از مراحل رویارویی استکبار جهانی با جمهوری اسلامی ایران به منظور کمک به پیروزی عراق در جنگ تحمیلی و مقدمات تحمیل قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد به کشورمان برای ادامه ندادن جنگ هشت ساله بود.
در چنین وضعیتی بود که ایالات متحده با هدف تحمیل قطعنامه ۵۹۸ به ایران و ترغیب این کشور به دست کشیدن از خواسته‌های خود؛ در ۱۲ تیر ماه ۱۳۶۷ هواپیمای مسافربری ایرباس جمهوری اسلامی ایران را بر خلاف همه موازین و مقررات مورد حمله نظامی و موشکی قرار داد.
این اقدام، در اصل هشداری بود از سوی کاخ سفید که می خواست از طریق آن اعلام کند که چنانچه جمهوری اسلامی ایران تن به صلح تحمیلی ندهد و دست از حملات خود علیه رژیم بعثی صدام بر ندارد، آمریکا از هیچ گونه جنایتی فروگذار نخواهد کرد.
۳۵ سال پیش ۲۹۸ نفر سرنشین این هواپیما شامل ۵۷ کودک ۲ تا ۱۲ ساله، ۷۳ زن و ۱۶۸ مرد به شهادت رسیدند.
دربین مسافران ۳۷ تبعه هندوستان، پاکستان، امارات متحده عربی یوگسلاوی سابق، کویت و ایتالیا حضور داشتند.
آمریکا در این اقدام ضمن تجاوز به آب‌های ایران و نقض آشکار حقوق و حریم هوایی آن، حقوق بشر و مقررات کنوانسیون‌های بین‌المللی در امنیت پروازها مسافربری را نقض کرد.
حضور غیر قانونی آمریکا در آب های منطقه خلیج فارس، حمایت مستقیم از عراق در طول جنگ تحمیلی و اقدام ضد بشری این کشور در کشتار کودکان، زنان و مردان بی گناه امری است که با هیچ منطقی قابل توجیه نیست.
هرچند مقامات آمریکا در ابتدا با این ترفند که هواپیما خارج از مسیر پروازی حرکت می کرده و هدف قرار دادن آن عمدی نبوده سعی داشت که افکار بین المللی را منحرف کند؛ اما بعد از مدتی جرج بوش رییس جمهوری وقت آمریکا به «ویلیام راجرز» فرمانده ناو «وینسنس» که مرتکب این عمل جنایتکارانه شده بود نشان لیاقت داد.
این حادثه بازتاب گسترده ای نیز در داخل آمریکا داشت، هرچند در ابتدا تعدادی از رسانه های آن کشور سعی در توجیه این حمله داشتند ولی از لابلای مطالب منشتر شده، عمدی بودن حمله به هواپیمای ایرانی آشکار شد.
ساقط شدن هواپیمای مسافربری ایران در سطح بین المللی نیز بازتاب گسترده ای داشت به طوری که بیشتر شخصیت های برجسته و کشورهای مستقل جهان این اقدام را محکوم کردند.
